Επίδραση του καιρού στην ημικρανία – Μύθος ή Πραγματικότητα;
Παρακολουθώντας τους ασθενείς στην καθ’ημερα πράξη, διαπιστώνει κανείς ότι η πλειοψηφία των ατόμων που υποφέρουν από ημικρανία θεωρεί ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που συντελούν στην έναρξη ενός επεισοδίου κεφαλαλγίας. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένες ατμοσφαιρικές συνθήκες μπορεί να επηρεάσουν την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, την ευεξία του ατόμου ακόμα και την πορεία μιας πάθησης. Η σύνδεση, όμως, του καιρού και των ημικρανικών κρίσεων δεν είναι επαρκώς διευκρινισμένη.
Η βιβλιογραφία υποδεικνύει ότι οι περισσότεροι ημικρανικοί ασθενείς, σαφώς, αναφέρουν ότι διάφορες μετεωρολογικές συνθήκες όπως κυρίως οι αλλαγές στον καιρό, ο ζεστός ή κρύος καιρός, η έντονη ηλιοφάνεια, ο ισχυρός άνεμος και η βροχή συσχετίζονται με την έκλυση τουλάχιστον κάποιων επεισοδίων κεφαλαλγίας. Για να διερευνηθεί τόσο το προαναφερθέν ζήτημα όσο και η πολυπλοκότητα των καιρικών συνθηκών, πραγματοποιήθηκαν εργασίες που εξετάζουν και εκτιμούν τις κεφαλαλγίες σε συνάρτηση με αντικειμενικά μετρήσιμες μετεωρολογικές παραμέτρους. Από τα ευρήματα τους προκύπτει μια ασυνέπεια ανάμεσα στις πεποιθήσεις των ασθενών ως προς την πυροδότηση των κεφαλαλγιών από τον καιρό και στα αντικειμενικά αποτελέσματα των ερευνών. Η συχνότητα εμφάνισης των καιρικών παραγόντων στις απαντήσεις των ασθενών στα διάφορα ερωτηματολόγια παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση μεταξύ των μελετών: από 10% στην Ινδία, 31% στην Κίνα έως 71% στην Ολλανδία και 82% στην Αυστρία. Οι αξιοσημείωτες αυτές διαφορές πιθανώς να οφείλονται στις ξεχωριστές κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής που πραγματοποιείται η μελέτη καθώς και στην διαφορετική αντίδραση του τοπικού πληθυσμού σε αυτές και στις αλλαγές τους. Έτσι π.χ. σε περιοχές με περιορισμένη ηλιοφάνεια και ψυχρό κλίμα, τα ημικρανικά άτομα ενδεχομένως να επηρεαστούν από απότομη αύξηση της θερμοκρασίας και των ωρών έντονης ηλιοφάνειας.
Στην προσπάθεια να εκτιμηθεί, ποσό ισχυρή είναι η πεποίθηση των ασθενών γύρω από την επίδραση του καιρού στις κεφαλαλγίες τους, ο Prince και συν. το 2004 στη Νέα Υόρκη, πραγματοποίησε μια μελέτη με 77 ημικρανικά άτομα που κατέγραψαν σε ημερολόγια για διάστημα από 2 έως 24 μήνες τα χαρακτηριστικά των κεφαλαλγιών τους. Ο Prince τεκμηρίωσε ότι περισσότεροι ασθενείς πιστεύουν ότι είναι ευαίσθητοι στον καιρό από ότι είναι στην πραγματικότητα αλλά και κυρίως ότι οι μισοί ασθενείς της μελέτης ήταν ευαίσθητοι σε πολλαπλές καιρικές μεταβλητές υποστηρίζοντας, με αυτό τον τρόπο, την πεποίθηση ότι υπάρχουν συγκεκριμένα ατομικά πρότυπα ευαισθησίας στον καιρό για κάθε ασθενή. Εξήγησε μάλιστα το γεγονός ότι πολλοί ημικρανικοί παρουσιάζουν επεισόδια κεφαλαλγίας 24-48 ώρες πριν την εμφάνιση των καιρικών αλλαγών επειδή τα ηλεκτρικά φαινόμενα κινούνται με την ταχύτητα του φωτός (άρα φτάνουν πιο γρήγορα) σε αντίθεση με το καιρικό μέτωπο το οποίο εξελίσσεται βραδέως. Διαπιστώθηκε ότι ένα μικρό, μόνο, ποσοστό στη διακύμανση της συχνότητας εμφάνισης μιας ημικρανικης κρίσης μπορεί να επηρεαστεί από αυτή καθαυτή τη δραστηριότητα των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και ότι ίσως μια περισσότερο άμεση επίδραση στις κεφαλαλγίες έχουν τα συνοδά, ορατά ή γενικώς αντιληπτά από τον ασθενή, φαινόμενα όπως οι καταιγίδες, η υγρασία, η ομίχλη κτλ . Ορισμένες εργασίες απέτυχαν να ταυτοποιήσουν συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες ως παράγοντες πυροδότησης ημικρανικών κρίσεων ενώ άλλες έδειξαν κάποια σχέση άλλοτε μικρή και άλλοτε μεγαλύτερη μεταξύ της πρόκλησης ημικρανίας και κάποιων μετεωρολογικών παραμέτρων.
Η εικόνα που προκύπτει δεν είναι ιδιαίτερα ξεκάθαρη γύρω από το ποιοι παράγοντες που σχετίζονται με τον καιρό είναι σημαντικοί και ποιοι όχι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ημικρανικοί ασθενείς συγκροτούν μια εξαιρετικά ετερογενή πληθυσμιακή ομάδα, οπού ένας παράγοντας μπορεί να πυροδοτεί κεφαλαλγίες για τον ένα ασθενή αλλά όχι για τον άλλο.
Οι ασθενείς και οι ειδικοί που ασχολούνται με τις κεφαλαλγίες θα πρέπει να εστιάσουν στα ξεχωριστά χαρακτηριστικά της ευαισθησίας του ατόμου στις διάφορες καιρικές συνθήκες, διότι φαίνεται ότι οι ασθενείς επηρεάζονται από περισσότερους από έναν καιρικούς παράγοντες ή ακόμα και από συνδυασμούς τους. Σε πολλές περιπτώσεις, είναι πιθανό να μπορεί να προληφθεί η έναρξη μιας ημικρανικής κρίσης ή να ξεκινήσει έγκαιρα η συμπτωματική φαρμακευτική αγωγή.